Ψάχνουν τρόπο για να βάλουν φρένο στις «τυφλές» κατασχέσεις

Που έχουν εντοπιστεί τα προβλήματα και ποιες λύσεις προωθούνται. Ποιοι θα μπαίνουν σε προτεραιότητα στο στόχαστρο

Στοχευμένες, αυτόματες και αποτελεσματικότερες κατασχέσεις στους τραπεζικούς λογαριασμούς οφειλετών του Δημοσίου ετοιμάζει η Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων σε συνεργασία με την Ελληνική Ενωση Τραπεζών. Στόχος είναι να μπει «φρένο» στις «άσφαιρες» και «τυφλές» κατασχέσεις τραπεζικών καταθέσεων και να εισρεύσουν περισσότερα έσοδα στα ταμεία του Δημοσίου. Η αλήθεια είναι ότι τα ηλεκτρονικά κατασχετήρια που φεύγουν σε καθημερινή βάση από τις τράπεζες ξεπερνούν τις 5.000 (1.300 κατασχετήρια ανά τράπεζα).

Λογαριασμοί ανοίγουν σωρηδόν, αλλά στις περισσότερες των περιπτώσεων τα υπόλοιπα των καταθέσεων είτε προστατεύονται από τα όρια του ακατάσχετου (1.000-1.250 ευρώ), είτε είναι μηδενικά.

Το μέσο υπόλοιπο που κατάσχει το Δημόσιο από τραπεζικούς λογαριασμούς πολιτών-οφειλετών μειώνεται σταθερά από το 2015, όταν ξεκίνησαν οι ηλεκτρονικές κατασχέσεις. Το Δημόσιο βρίσκει όλο και λιγότερα χρήματα προς κατάσχεση στους τραπεζικούς λογαριασμούς των φορολογούμενων που χρωστούν στην εφορία.

Από τα χιλιάδες κατασχετήρια που αποστέλλονται κάθε μήνα προς τις τράπεζες το μέσο ποσό κατάσχεσης κυμαίνεται πλέον στα 500 ευρώ όταν πριν δυο χρόνια ήταν περίπου 750 ευρώ. Είναι χαρακτηριστικό ότι το 2016 απεστάλησαν 1,5 εκατ. κατασχετήρια, αλλά αυτά που εκτελέστηκαν ήταν περίπου 480.000.

Στα άμεσα σχέδια του Διοικητή της ΑΑΔΕ, Γιώργου Πιτσιλή είναι ο εξορθολογισμός των κατασχέσεων και να αντιμετωπιστεί κάθε δυσλειτουργία, αδικία ή υπερβολή.

Ήδη, έχουν εντοπιστεί τα σημεία που δημιουργούν προβλήματα στη διαδικασία των κατασχέσεων. Για παράδειγμα για κάθε φορολογούμενο – οφειλέτη αποστέλλονται κατασχετήρια προς όλες τις τράπεζες, ακόμη και αν ο οφειλέτης δεν έχει τραπεζικό λογαριασμό στη συγκεκριμένη τράπεζα.

Από τον τεράστιο αυτό όγκο κατασχετηρίων ένα μικρό μόλις μέρος εκτελείται καθώς οι τράπεζες δεν βρίσκουν τελικά χρήματα στους λογαριασμούς των οφειλετών, παρά το γεγονός ότι για έναν οφειλέτη και μια οφειλή έχουν αποσταλεί πολλαπλά κατασχετήρια. Πρόκειται, όμως, για μια διαδικασία που επιβαρύνει τις τράπεζες χωρίς να φέρνει, σε πολλές περιπτώσεις, τα προσδοκώμενα αποτελέσματα και να καταγράφονται αστοχίες.

Στοχευμένες κατασχέσεις
Η συζήτηση που γίνεται τώρα με τις τράπεζες επικεντρώνεται στο πώς θα γίνουν στοχευμένες αποστολές κατασχετηρίων, έτσι ώστε να περιοριστεί και ο όγκος περιττών εργασιών από την πλευρά των τραπεζών, που είναι αποδέκτες των σχετικών μαζικών αιτημάτων.

Σύμφωνα με τον κ. Πιτσιλή αυτό «που διοικητικά μας ενδιαφέρει είναι να κάνουμε ακόμη καλύτερη τη στοχοθεσία, που ήδη έχουμε στις κατασχέσεις». Οι κατασχέσεις γίνονται ήδη με μηνιαία στοχοθεσία από τις μεγαλύτερες προς τις χαμηλότερες οφειλές κάθε μήνα ενώ λαμβάνεται υπόψη η ικανότητα του κάθε οφειλέτη να πληρώσει.

Σε καθημερινή βάση από τις τέσσερις συστημικές τράπεζες τρέχουν ήδη 1.300 ηλεκτρονικά κατασχετήρια, πλήθος το οποίο αναμένεται να αυξηθεί στα 1.600 καθημερινά από τις τέσσερις τράπεζες (σύνολο δηλαδή πάνω από 6.000 κατασχετήρια ημερησίως), ύστερα από σχετικό αίτημα της ΑΑΔΕ.

Από τις αρχές τους έτους έχουν πραγματοποιηθεί 91.104 κατασχέσεις εκ των οποίων οι 24.059 μόνο τον Μάιο (1.093 κατασχέσεις κάθε εργάσιμη ημέρα). Οι οφειλέτες που βρέθηκαν αντιμέτωποι με τις κατασχέσεις έφθασαν ήδη τους 930.160 ενώ με αναγκαστικά μέτρα είσπραξης απειλούνται 1.619.875 νοικοκυριά και επιχειρήσεις.

Την ίδια ώρα, τα ληξιπρόθεσμα χρέη «φουσκώνουν» επικίνδυνα μήνα με τον μήνα με τις νέες ληξιπρόθεσμες οφειλές στο πεντάμηνο Ιανουαρίου – Μαίου να αγγίζουν τα 4,75 δισ. ευρώ, χωρίς να έχει αρχίσει ακόμα να καταγράφεται το νέο αναμενόμενο κύμα απλήρωτων φόρων με τα εκκαθαριστικά του φόρου εισοδήματος και του ΕΝΦΙΑ ο οποίος έρχεται τον επόμενο μήνα.

Αυτόματες κατασχέσεις
Πάντως ο κλοιός γύρω από τους οφειλέτες του Δημοσίου αναμένεται να σφίξει περισσότερο με την λειτουργία του νέου πληροφοριακού συστήματος που θα ενεργοποιεί αυτόματα τις διαδικασίες κατασχέσεων για την χρεών προς το Δημόσιο από την πρώτη στιγμή που αυτά θα καθίστανται ληξιπρόθεσμα.

Όλες οι διαδικασίες από την αποστολή των κατασχετηρίων μέχρι την επιβολή κατασχέσεων σε καταθέσεις, εισοδήματα και περιουσιακά στοιχεία φορολογουμένων που χρωστούν θα γίνονται μαζικά και αυτοματοποιημένα