ΠΑΡΑΣΚΗΝΙΟ! Πού ποντάρει τώρα ο Τσίπρας για να "κάμψει" τους δανειστές...
Σε νέα τακτική έναντι των δανειστών οδηγείται, από τα ίδια τα γεγονότα, η κυβέρνηση. Παρά τις ελπίδες για «λευκό καπνό» από τη νέα συνεδρίαση του Eurogroup τη Δευτέρα η δεύτερη αξιολόγηση, ακόμη κι αν ειπωθεί ότι σημειώθηκε κάποια «πρόοδος», δεν πρόκειται να κλείσει. Η εκκρεμότητα έτσι παρατείνεται και τα ερωτήματα, εν μέσω μιας γενικευμένης σύγχυσης και αβεβαιότητας, για το τι μέλλει γενέσθαι πολλαπλασιάζονται. Όπως αποκάλυψε την περασμένη εβδομάδα η «κυριακάτικη δημοκρατία», η κυβέρνηση προσπάθησε να κερδίσει χρόνο εκμεταλλευόμενη τις διαφωνίες μεταξύ ΕΕ και ΔΝΤ εν όψει και των αλλεπάλληλων εκλογικών αναμετρήσεων σε ευρωπαϊκές χώρες. Σε αυτήν την προσπάθεια, συνάντησε την ανασύνταξη των δυνάμεων των δανειστών οι οποίοι -αφού γεφύρωσαν έστω και προσωρινά τις διαφορές τους- επανήλθαν εκτιμώντας ότι η χώρα μας βρίσκεται προ αδιεξόδου.
Σε αντίθεση μάλιστα με την επικρατούσα εικόνα στο εσωτερικό, στα ευρωπαϊκά κέντρα αποφάσεων υπήρχε η βεβαιότητα ότι η Ελλάδα θα συμφωνήσει αποδεχόμενη τα νέα μέτρα πριν από τα τέλη Φεβρουαρίου και την είσοδο στην τελική ευθεία για τις εκλογές στην Ολλανδία, στις 15 Μαρτίου.
Αυτό που σήμανε συναγερμό και επανέφερε - ύστερα από πολύ καιρό- την Ελλάδα στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος και των ευρωπαϊκών μέσων ενημέρωσης, ήταν η δήλωση του κ. Τσίπρα προς την «Εφημερίδα των Συντακτών» ανήμερα της συμπλήρωσης δύο ετών από την πρώτη εκλογική νίκη του 2015 ότι «δεν υπάρχει περίπτωση να νομοθετήσουμε ούτε ένα ευρώ επί πλέον μέτρα». Αν και στη συνέχεια ο υπουργός Οικονομικών Ευκλ. Τσακαλώτος απέδωσε διαπραγματευτικό χαρακτήρα στη δήλωση αυτή, η πραγματικότητα είναι ότι σηματοδότησε την άρνηση της κυβέρνησης να δεχτεί όλες τις αξιώσεις των δανειστών προκαλώντας -όπως βεβαιώνουν αξιόπιστες πηγές- έκπληξη στις τάξεις τους.
Η μεγαλύτερη ίσως έκπληξη έχει να κάνει με το γεγονός ότι ενώ και ο κ. Τσίπρας προσωπικά εκδήλωνε επισήμως την επιθυμία του να κλείσει η αξιολόγηση, δεν δίστασε να πατήσει πάλι φρένο από τη στιγμή που η συγκυρία προσέλαβε άλλα χαρακτηριστικά. Κατ' αρχάς ήταν ήδη φανερό ότι η ελληνική κοινωνία δεν θα μπορούσε να αποδεχτεί ένα τέτοιο νέο βαρύ πακέτο μέτρων. Και δεύτερον, οι τάσεις που διαμορφώνονται στη Γαλλία και τη Γερμανία τις τελευταίες εβδομάδες δημιουργούν εντελώς νέα δεδομένα. Πέραν αυτών, πληροφορίες αναφέρουν ότι κ. Τσίπρας νιώθει -έστω κι αν δεν το εκφράζει- «προδομένος» από τους Ευρωπαίους συνομιλητές του διότι με τις νέες απαιτήσεις τους παραβίασαν την τακτική των «εμπροσθοβαρών» προγραμμάτων ώστε τα δυσάρεστα για τους πολίτες μέτρα (φόροι, περικοπές συντάξεων κλπ) να λαμβάνονται στην αρχή του εκλογικού κύκλου κάθε κυβέρνησης. Αυτό πάντως ήταν, όπως αντιτείνεται, αναπόφευκτο αφού το αρχικό λάθος να συμμετάσχει το ΔΝΤ στο ελληνικό πρόγραμμα δίχως να προηγηθεί αναδιάρθρωση, δηλαδή κούρεμα, του χρέους συνεχίζει να έχει πολύ υψηλό αντίτιμο. Το λάθος αυτό έγινε εσκεμμένα το 2010 -και κατ' εξαίρεση για την Ελλάδα- κατόπιν ουσιαστικής απαίτησης της Γερμανίας η οποία δεν ήθελε να πληγούν οι τράπεζες της έως ότου πραγματοποιήθηκε η μεταφορά του χρέους στα κράτη – μέλη της ευρωζώνης μέσω του ESM.
Σήμερα το Βερολίνο φέρεται αιφνιδιασμένο από τις εξελίξεις και από την ελληνική στάση. Αποκλείει μεν κάθε συζήτηση περί κουρέματος αλλά προσπαθεί να βρει ένα modus vinendi με το ΔΝΤ και την κ. Λαγκάρντ για να δρομολογήσει έγκαιρα μια συμφωνία με την Ελλάδα. Ο κ. Τσίπρας έχοντας «βραχεί» τόσο πολύ δεν είναι αυτός πλέον που βιάζεται. Και όπως αναφέρουν οι πληροφορίες αν η συμφωνία δεν είναι τέτοια ώστε να γίνεται ανεκτή από το κόμμα του αλλά και το εκλογικό του ακροατήριο, θα προτιμήσει να περιμένει κι άλλο. Άλλωστε όπως λέγεται χαρακτηριστικά «το 2017 δεν είναι 2015». Αυτό εν πρώτοις σημαίνει ότι η απειλή του Grexit, που χρησιμοποιήθηκε τότε για να μετατραπεί το όχι του δημοψηφίσματος σε ναι και να υπογραφεί το τρίτο μνημόνιο, είναι τουλάχιστον στην παρούσα φάση εξουδετερωμένη. Όλοι οι ενδιαφερόμενοι γνωρίζουν καλά ότι οι φραστικές απειλές μπορεί να προκαλούν πιέσεις και εντυπώσεις αλλά δεν έχουν πρακτικό αντίκρυσμα με βάση τις ίδιες τις ευρωπαϊκές Συνθήκες. Το σημαντικότερο όμως είναι ότι σε αντίθεση με την προηγούμενη διετία η Ευρώπη έχει μπει σε περίοδο μεγάλης αστάθειας και το οικοδόμημα της «κραταιάς» Γερμανία δέχεται ήδη σημαντικές ρωγμές.
Η πρώτη γεύση αναμένεται να δοθεί σε περίπου τρεις εβδομάδες στην Ολλανδία όπου όλα τα προγνωστικά δίνουν την πρώτη θέση στο «Κόμμα για την Ελευθερία» (PVV) του Γκέερτ Βίλντερς που έχει υποσχεθεί να αποσύρει την χώρα του από την ΕΕ. Την ίδια ώρα στη Γαλλία όπου ο Φρανσουά Φιγιόν «κάηκε», ακόμη κι αν δεν κερδίσει η Μαρίν Λεπέν, η εκλογή του Εμανουέλ Μακρόν σημαίνει ότι το Βερολίνο δεν μπορεί να υπολογίζει πια σε έναν πειθήνιο σύμμαχο όπως συνέβαινε έως τώρα. Αν μάλιστα επικρατήσει η υποψήφια του Εθνικού Μετώπου, η περιδίνηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης θα είναι τέτοια που θα δικαιώσει όποιον έχει ακολουθήσει τακτική αναμονής, όπως φέρονται να υποστηρίζουν ορισμένοι συνομιλητές του κυβερνητικού ιερατείου.
Εύκολα αντιλαμβάνεται πάντως κανείς ποια θα είναι η πλήρης εικόνα αν συνεχιστεί και η ανατροπή των συσχετισμών στη Γερμανία εις βάρος των Χριστιανοδημοκρατών. Ιδιαίτερη σημασία έχει και το γεγονός ότι αυτό θα φανεί πολύ ενωρίτερα από τον Σεπτέμβριο. Τον Μάιο πρόκειται να διεξαχθούν εκλογές – βαρόμετρο στο πληθυσμιακά μεγαλύτερο ομόσπονδο κρατίδιο της Γερμανίας τη Βόρεια Ρηνανία-Βεστφαλία από την οποία κατάγεται και ο υποψήφιος καγκελάριος των Σοσιαλδημοκρατών Μάρτιν Σουλτς.
Υπό το πρίσμα όλων αυτών των δεδομένων καθώς και των εκτιμήσεων ότι σε κάθε περίπτωση η αντίστροφη μέτρηση για τον αποχώρηση του Β. Σόιμπλε από το υπουργείο Οικονομικών -όπως είχε γράψει πρώτη η "κυριακάτικη δημοκρατία"- ξεκίνησε, για την ελληνική κυβέρνηση το παιχνίδι με τη φωτιά μπορεί να συνεχιστεί έως τις αρχές του καλοκαιριού. Τι μπορεί να σημαίνει αυτή η αναμονή -εάν δεν υπάρξει ενωρίτερα κάποιος από μηχανής θεός- για την ελληνική κοινωνία και οικονομία αποτελεί ένα πραγματικό στοίχημα και ένα μεγάλο ρίσκο Οι μεγάλες αποπληρωμές ομολόγων, σχεδόν 7 δις ευρώ, πάντως είναι προγραμματισμένες για τον Ιούλιο. Μέχρι τότε το ελληνικό δράμα θα πρέπει να έχει βρει τη λύση του είτε μέσω μιας νέας συμφωνίας είτε μέσω εκλογών ή και δημοψηφίσματος!
Ανδρέας Καψαμπέλης
www.dimokratianews.gr
