"ΞΕΠΕΣΜΟΣ!" Η ΣΥΖΥΓΟΣ του Ανδρέα Λεντάκη καταγγέλλει την ΕΡΤ...
Σήμερα είναι η μαύρη επέτειος για μας, 20 χρόνια!! Το ντοκιμαντέρ θα παιζόταν σήμερα στην ΕΡΤ, αν δεν είχαμε αντίρρηση, αλλά...διαβάστε και θα καταλάβετε.
Γράφει η Φωτεινή Λεντάκη **
Το ντοκιμαντέρ » η ιστορία είμαι εγώ» για το έργο και την ζωή του Α. Λεντάκη είναι η σύνοψη μαθημάτων του πως κακοποιείται και διαστρεβλώνεται η ιστορία. Τα μέσα που χρησιμοποιούνται στην πραγματοποίηση του σκοπού, συμπυκνώνονται στο γνωστό »ο σκοπός αγιάζει τα μέσα». Γι’ αυτό δεν υπάρχουν αναστολές στην χρήση της ανεπιβεβαίωτης πληροφορίας, της μισής αλήθειας κάπου αλλού, των απαράδεκτων κενών, της χρονολογικής ασάφειας, της εσκεμμένης παράλειψης και των επιλογών, που συμφέρουν και υπηρετούν τον σκοπό.
Με τέτοια συνταγή γυρίστηκε το ντοκιμαντέρ «Η ιστορία είμαι εγώ» για τον Ανδρέα Λεντάκη, επιφανή ιστορική φυσιογνωμία με αγώνες για την δημοκρατία και τα ανθρώπινα δικαιώματα, με σημαντικό επιστημονικό και συγγραφικό έργο, που άφησε την σφραγίδα του και στην Τοπική Αυτοδιοίκηση καθιερώνοντας πανελλήνιους θεσμούς.
Δεν είχε σχεδιαστεί και δεν είχε συμφωνηθεί αυτό το ντοκιμαντέρ όπως το έφτιαξε ο κ. Δελιοτζάκης. Σαν πρόεδρος του Ιδρύματος Πολιτισμού και Εκπ/σης «Ανδρέας Λεντάκης» αιτήθηκα πριν απο χρόνια την πραγματοποίηση του, εγκρίθηκε, καθυστέρησε, άλλαξαν πολλές διοικήσεις στην ΕΡΤ και μαζί με αυτές άλλαζε κάθε φορά και η ομάδα παραγωγής που όριζε ο νέος διοικητής μέχρι που το ανέλαβε πριν 2 1/2 χρόνια ο εν λόγω σκηνοθέτης, ο οποίος ήταν, όπως ο ίδιος λέει σε συνέντευξή του σε θέση ευθύνης τότε και αρμόδιος να το χρεώσει σε κάποιον σκηνοθέτη, αλλά επειδή τον κέντρισε η προσωπικότητα του Α. Λεντάκη, αποφάσισε να το γυρίσει ο ίδιος.
Έπρεπε να ζυγίσει τις δυνάμεις του όμως ο κ, Δελιοτζάκης, να αναρωτηθεί αν έχει τις ικανότητες και τον γνωστικό εξοπλισμό για να φέρει σε πέρας τέτοιο εγχείρημα. Μετά από την περιπέτεια ανάθεσης σε ομάδες που δεν προλάβαιναν να εξελίξουν σε κάποιο βαθμό την παραγωγή και με τον ορισμό τελικά του κ. Δελιοτζάκη δεν διανοήθηκα να φέρω αντίρρηση. Έπρεπε λοιπόν να τον εφοδιάσω όσο καλύτερα γινόταν με πληροφορίες, υλικό και λίστες και να χαράξουμε τους άξονες που θα κινείτο για να εξιστορηθεί η πολύπτυχη ζωή, η πολιτική δράση και το έργο της ξεχωριστής αυτής προσωπικότητας, πράγμα που έκανα. Προσωπικά, παρείχα στον ίδιο και την ομάδα του πληθώρα στοιχείων, βίντεο, DVD, συνεντεύξεις και ομιλίες του Ανδρέα Λεντάκη, βιβλία, ντοκουμέντα, πρακτικά συνεδρίων μας για τα φοιτητικά κινήματα, στα οποία είχε ηγετικό ρόλο ο Α. Λεντάκης τις δεκαετίες ’50 και ‘60, με λίστες προσώπων και διευθύνσεις για συνεντεύξεις, ακόμη και για την μακρινή Αντίς Αμπέμπα, που ταξίδεψε η παραγωγή, αντλώντας αυτά τα στοιχεία από τα σημαντικά ιστορικά αρχεία του Ιδρύματος Πολιτισμού και Εκπαίδευσης «Ανδρέας Λεντάκης».
Συζητήσαμε αρκετά στην αρχή, γιατί αγωνιούσα να μάθει ουσιαστικά πράγματα για εκείνον, που καταλάβαινα δεν είχε παρακολουθήσει την πορεία του, όμως σύντομα ο κ. Δελιοτζάκης εξαφανίστηκε και το ντοκιμαντέρ φάνηκε ότι έπαιρνε έναν δρόμο, που ήταν αντίθετο με τις προσδοκίες και την συμφωνία μας.
Σε κάθε περίπτωση και για αποφυγή λαθών, είχα ζητήσει από τον σκηνοθέτη να μου δείξει το υλικό, πριν ολοκληρώσει, κάτι που είθισται, πολύ δε περισσότερο, που είχα συνεισφέρει και τους είχα διευκολύνει σημαντικά και ατομικά και ως πρόεδρος του Ιδρύματος. Αυτό δεν συνέβη ποτέ, γιατί ο κ. Δελιοτζάκης αντιλαμβανόταν ότι δεν θα έδινα ποτέ την έγκρισή μου στο προϊόν που δημιούργησε.
Το ντοκιμαντέρ δεν ασχολείται με την πνευματική πλευρά του Α. Λεντάκη, στοχαστή και συγγραφέα τόσων αξιόλογων μελετών, ούτε με την αυτοδιοικητική του εμβληματική συνεισφορά, αλλά ούτε και με την ανθρώπινη, διότι ο στόχος του σκηνοθέτη που ήταν η πολιτική χειραγώγηση του υποκειμένου του, δεν εξυπηρετούνταν από την ανάδειξη αυτών των πτυχών του. Η οικογένεια του, ο δικός μου λόγος ως σύντροφος του επί 22 χρόνια δεν ακούγεται παρά ελάχιστα σποραδικά και παραλείπονται σημαντικές μου μαρτυρίες, ενώ ο γιος μας Κωνσταντίνος, δεν κλήθηκε ποτέ να δώσει συνέντευξη κι αυτό γιατί ο λόγος του δεν θα εναρμονίζονταν με τους σκοπούς του ντοκιμαντέρ, που μορφοποιείται αποκλειστικά με αλλεπάλληλες συνεντεύξεις και απανθίζεται με πλάνα από την πόλη που γεννήθηκε ο Λεντάκης στην Αιθιοπία και τους χώρους φυλακής και εξορίας του.
Διόλου τυχαίες οι επιλογές και οι παραλείψεις του σκηνοθέτη, ωστόσο ο Κωνσταντίνος Λεντάκης δίνει την μαρτυρία του με το άρθρο του, που γραμμή προς γραμμή στοιχειοθετεί την επιχείρηση παραπλάνησης των ιδεών, των πιστεύω και της ιστορίας του πατέρα του.
Ο σκηνοθέτης δεν δείχνει να γνωρίζει καν τα βιβλία του Α. Λεντάκη που έθεσα στην διάθεσή του, δεν είδε μήτε τα εξώφυλλα, διαφορετικά δεν εξηγείται, ότι ενώ του μιλούν συνεντευξιαζόμενοι για συγκεκριμένες επιστημονικές έρευνες-μελέτες του Ανδρέα Λεντάκη, δεν δείχνει πλάνα με τα δημοσιευμένα βιβλία του γι’ αυτές. Βρίσκεται στην Μήλο και δεν δείχνει βιβλιογραφία του για την Μήλο, μιλάνε για τους εικονογράφους Σκορδίλη, που απασχόλησαν τον Α. Λεντάκη στις περιηγήσεις του στις εκκλησίες της περιοχής και δεν δείχνει μήτε τα εξώφυλλα της μελέτης του, το ίδιο και για την Παλατινή Ανθολογία του ή » το Παρακράτος και η 21η Απριλίου» βιβλία αναφοράς σε μεταγενέστερες μελέτες. Όταν ο σκηνοθέτης-σεναριογράφος βρίσκεται στα στρατόπεδα εξορίας του δεν δείχνει τον «Τοτεμισμό», την μοναδική ποιητική του συλλογή, που περιλαμβάνει ποιήματά του γραμμένα στους μαρτυρικούς αυτούς τόπους. Καμιά σημασία και στο πολύτιμο κύκνειο 4τομο έργο του «Ο Έρωτας στην Αρχαία Ελλάδα», που συνέγραφε ο Ανδρέας πάνω απο 16 συνεχή έτη και στην διόρθωση των πρώτων τυπογραφικών, που πήρε την αποφράδα εκείνη ημέρα στις 20 Μαρτίου του 1997, έγειρε και άφησε την τελευταία του πνοή, ο σκηνοθέτης δεν βρήκε ούτε ένα πλάνο να αφιερώσει.
Έχει την εντύπωση ο εν λόγω σκηνοθέτης, ότι μπορεί να κατευθύνει την ιστορία εκεί που θέλει ο ίδιος, γι’ αυτό αφήνει συνεντευξιαζόμενο να λέει ότι του είπε ένας φίλος του, -που ονοματίζει-, ότι ο Ανδρέας του εκμυστηρεύτηκε ότι θα έφευγε από την Πολ. Άνοιξη. Την «πληροφορία» ο σκηνοθέτης την διοχετεύει έντεχνα σε δυο ακόμη συνεντευξιαζόμενους, οι οποίοι στο υποθετικό ενδεχόμενο αποχώρησης του Α. Λεντάκη του απαντούν απαξιωτικά για τον Αντ. Σαμαρά. Αυτό είναι το «κλου», το «εφεύρημα», που εκμεταλλεύεται πολιτικά ο σκηνοθέτης, προσπαθώντας να διευρύνει όσο μπορεί την εντύπωση για να κλείσει το αφήγημά του και να δώσει δωράκι μαζί με τα διαπιστευτήρια του στην διοίκηση της ΕΡΤ, που τον προήγαγε σε προϊστάμενο του ελληνικού προγράμματος.
Ακόμη στο ντοκιμαντέρ ακούγονται και γράφονται ανεπίτρεπτα λάθη, αλλά δεν είναι του παρόντος, όπως και το ότι ο σκηνοθέτης «ξέχασε» να πάρει συνέντευξη από πολιτικούς φίλους του Ανδρέα, που δεν ανήκαν στην ΕΔΑ και τον Συνασπισμό.
Κατά τον ίδιο τρόπο «ξέχασε» να αφιερώσει λίγο χρόνο για το ίδρυμα πολιτισμού και εκπαίδευσης «Ανδρέας Λεντάκης», που είναι η συνέχεια της κοινωνικής προσφοράς του Α. Λεντάκη με συνεχείς δράσεις στους τομείς παιδεία και πολιτισμός επί μια εικοσαετία και που τον διευκόλυνε κατά το δυνατόν στην έρευνα του, άσχετα που αυτός έκανε κακή χρήση.
Η ειρωνεία είναι ότι κι εμείς που δεν αντέχουμε να βλέπουμε τον ξεπεσμό της ΕΡΤ κι οι άλλοι που αρέσκονται, -αλλά αυτοί δικαίως- πληρώνουμε τον ίδιο βαρύ φόρο για την ύπαρξη της, την κατάντια και τον εκφυλισμό της.
** Ψυχολόγος, Πρόεδρος Ιδρύματος Πολιτισμού & Εκπ/σης «Ανδρέας Λεντάκης»
