ΠΙΚΡΑΜΜΕΝΟΣ: ΘΥΜΑ ΤΟΥ ΠΕΛΑΤΕΙΑΚΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣ ΕΙΝΑΙ ΚΑΙ Η ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗ...
...ΤΡΑΓΙΚΗ ΔΙΑΠΙΣΤΩΣΗ...
Είναι πλέον αναγκαιότητα «να καταβάλλουμε μια οργανωμένη και συνειδητή προσπάθεια ν’ αλλάξουμε νοοτροπία ...
και να γίνουμε ένα σύγχρονο ευρωπαϊκό κράτος», τόνισε ο πρώην υπηρεσιακός Πρωθυπουργός και πρώην πρόεδρος του Συμβουλίου της Επικρατείας Παναγιώτης Πικραμμένος κατά την τελετή αναγόρευσής του ως επιτίμου διδάκτορα του Τμήματος Δημόσιας Διοίκησης της Σχολής Επιστημών Οικονομίας και Δημόσιας Διοίκησης του Παντείου Πανεπιστημίου Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών.Παράλληλα, ο κ. Πικραμμένος αναφέρθηκε στο έργο και την συνεισφορά στα Ελληνικά δρώμενα τόσο του Συμβουλίου της Επικρατείας, όσο και των άλλων Διοικητικών Δικαστηρίων (Εφετεία και Πρωτοδικεία), ενώ καυτηρίασε έντονα την τακτική των Κυβερνήσεων που ρίχνουν τα βάρη του πελατειακού κράτους στη Δικαιοσύνη.
Μάλιστα, δεν παρέλειψε να επισημάνει ότι «θύμα του πελατειακού κράτους είναι και η Δικαιοσύνη».
Ειδικότερα, το Πάντειο Πανεπιστήμιο σε ειδική τελετή σήμερα το απόγευμα αναγόρευσε τον κ. Πικραμμένο σε επίτιμο διδάκτορα.
Κατά την τελετή, το εγκώμιο (Laudatio) του τιμωμένου πρώην υπηρεσιακού Πρωθυπουργού έγινε από την αναπληρώτρια καθηγήτρια του Τμήματος Δημόσιας Διοίκησης και πάρεδρο του Συμβουλίου της Επικρατείας Σταυρούλα Κτιστάκη.
Στην συνέχεια, αναγνώστηκε το σχετικό ψήφισμα της συνέλευσης του Τμήματος Δημόσιας Διοίκησης για την αναγόρευση του κ. Πικραμμένου, από τον πρόεδρο του εν λόγω Τμήματος, αναπληρωτή καθηγητή Βασίλη Κέφη.
Ο πρύτανης του Παντείου καθηγητής Γρηγόριος Τσάλτας αναγόρευσε και παρέδωσε το διδακτορικό δίπλωμα στον πρώην υπηρεσιακό Πρωθυπουργό, ενώ ακολούθησε η περιένδυση του τιμωμένου με την τήβεννο και το επιτηβέννιο του Πανεπιστημιακού Ιδρύματος από κοσμήτορα της Σχολής καθηγητή Αναστάσιο Τασόπουλο και την αντιπρύτανη, καθηγήτρια Ισμήνη Κριάρη.
Η τελετή ολοκληρώθηκε με την ομιλία του κ. Πικραμμένου, με θέμα: «Ο ρόλος της Δικαιοσύνης στη σύγχρονη Ελληνική κοινωνία».
Αρχικά ο κ. Πικραμμένος, έκανε μια μακροσκελή αναφορά στην διαδρομή της χώρας μας από την ένταξή της από τον αείμνηστο Κωνσταντίνο Καραμανλή (28 Μαΐου 1979) στην Ευρωπαϊκή Ένωση (τότε Ευρωπαϊκή Οικονομική Κοινότητα), μέχρι της ημέρες μας, όπου η οικονομική κρίση από το 2010 και μετά μαστίζει τους πολίτες.
Στην συνέχεια επισήμανε χαρακτηριστικά ότι μετά την προσχώρηση της χώρας μας στην ΕΟΚ, «ελάχιστοι είχαν συνειδητοποιήσει, ότι παραχωρούσαμε ένα μεγάλο μέρος της εθνικής μας κυριαρχίας και ακόμη λιγότεροι, ότι εκχωρούσαμε ένα σημαντικό κομμάτι της οργάνωσης και των θεσμών μας» και προσέθεσε:
«Ίσως επειδή δεν μπορούσαμε να φανταστούμε ή δεν θέλαμε να δούμε τις συνέπειες αυτού του εγχειρήματος και προτιμούσαμε να επικεντρωθούμε στα οικονομικά ή γεωπολιτικά μόνο ωφελήματα που θα αποκομίζαμε από την ένταξη. Η επιλογή μας όμως αυτή, η επιλογή, δηλαδή, να ενταχθούμε σε μια οικονομική και πολιτική ένωση οργανωμένη κατά το δυτικό (προτεσταντικό – καθολικό) πρότυπο και με βάση πάντα την περί ελευθερίας και ελεύθερης οικονομίας αντίληψη, συνεπάγεται μια σειρά από πρακτικές συνέπειες:
Μας υποχρεώνει να οργανώσουμε ένα σύγχρονο δημοκρατικό και φιλελεύθερο κράτος με αποτελεσματικούς θεσμούς και δομές και ν’ αφήσουμε κατά μέρος κάποιες συνήθειες που εδράζονται κυρίως στη σχέση μας με την Ανατολή. Είναι μια βαθιά υπαρξιακή επιλογή που προφανώς δεν έχει μόνο οικονομικούς αλλά πρωτίστως πολιτισμικούς και ιστορικούς όρους.
Η ανάγκη αυτή, που δεν ήταν τόσο ορατή κατά τα πρώτα χρόνια μετά την ένταξή μας, έχει πλέον καταστεί απολύτως σαφής και επιτακτική ενόψει της κρίσης και της προσφυγής της Ελλάδας στο δανεισμό από τους Ευρωπαίους εταίρους μας και το ΔΝΤ. Η χώρα μας εξωθείται να κάνει πράγματα, τα οποία χρόνια τώρα θα έπρεπε να είχε κάνει μόνη της».
Κλείνοντας το κεφάλαιο αυτό περί Ευρωπαϊκής πορείας της χώρας μας, ο κ. Πικραμμένος, επισήμανε: «Αν θεωρήσουμε ότι οι Έλληνες έχουμε πάρει οριστικά την απόφαση να παραμείνουμε στην Ευρωπαϊκή Ένωση και να συμπορευθούμε με τους υπόλοιπους λαούς της Ευρώπης, έχουμε την υποχρέωση να εντείνουμε τις προσπάθειές μας για να χτίσουμε ένα σύγχρονο, ορθολογικά οργανωμένο κράτος κι ένα υγιές πολιτικό σύστημα που δεν θα βασίζεται στις πελατειακές σχέσεις, να καταπολεμήσουμε τη διαφθορά σε όλες της τις εκφάνσεις και να δημιουργήσουμε μια νέα κοινωνία που θα επιδιώκει την επίτευξη συλλογικών σκοπών και δεν θα αναλώνεται στην εξυπηρέτηση ιδιωτικών συμφερόντων, όπως είναι συνηθισμένη. Μ’ άλλα λόγια πρέπει να καταβάλλουμε μια οργανωμένη και συνειδητή προσπάθεια ν’ αλλάξουμε νοοτροπία και να γίνουμε ένα σύγχρονο ευρωπαϊκό κράτος».
Ακόμη, ο πρώην υπηρεσιακός Πρωθυπουργός, τόνισε: «Μία ταχεία, αποτελεσματική και θαρραλέα απονομή δικαστικής προστασίας αναιρεί εν πολλοίς τη χρησιμότητα του πολιτικού πάτρωνα. Εάν ο πολίτης και η επιχείρηση βρίσκουν γρήγορα και επιτυχώς το δίκιο τους στις δικαστικές αίθουσες, το «διευκολυντικό» και το «χαριστικό» ρουσφέτι –σε επίπεδο κυβέρνησης ή διοίκησης- χάνουν την αξία τους. Καθίστανται αντιστοίχως άχρηστα και δικαστικά ανατρέψιμα στο όνομα της ισονομίας.
Η διαχρονική λοιπόν άμυνα του πελατειακού συστήματος απέναντι στη Δικαιοσύνη συνίσταται αφενός, στην αποστέρηση της τελευταίας από τους αναγκαίους πόρους που θα της επέτρεπαν να λειτουργήσει πιο αποτελεσματικά, αφετέρου στην ανοχή των δυσλειτουργιών που θα έπρεπε να της καταλογίζονται με μεγαλύτερη αυστηρότητα.
Η αδιαφορία της Πολιτείας έναντι της δικαστικής λειτουργίας οδηγεί τελικά σε υπονόμευση του έργου της. Χάριν δε των αγκυλώσεων του ελληνικού μοντέλου νομής της δημόσιας εξουσίας λαμβάνει τη μέγιστη τιμή της στην περίπτωση της Διοικητικής Δικαιοσύνης. Και αυτό δεν είναι τυχαίο. Τα Διοικητικά Δικαστήρια είναι ο άμεσος κριτής και ο φυσικός εχθρός των αυθαιρεσιών της Πολιτείας, πολύ περισσότερο από την πολιτική και την Ποινική Δικαιοσύνη».
Κλείνοντας την ομιλία του ο κ. Πικραμμένος επισήμανε: «Μπορεί η Δικαιοσύνη τελικά να τραβήξει από μόνη της το κάρο από τη λάσπη; Η απάντηση φοβούμαι πως είναι όχι, ή πάντως όχι μόνη. Κι αυτό διότι όσο αποτελεσματική, ποιοτική και γρήγορη κι αν προσπαθήσουμε να κάνουμε την απονομή Δικαιοσύνης στη χώρα μας, αυτό δεν θα καταφέρει να αποφέρει τα αναμενόμενα αποτελέσματα εν κενώ. Χωρίς δηλαδή να έχει επιτευχθεί ο αναγκαίος και αντίστοιχος εκσυγχρονισμός και των δύο άλλων λειτουργιών, της νομοθετικής και της εκτελεστικής.
Αυτό που μας δίδαξε εν τέλει η κρίση, είναι ότι το ζήτημα της Δικαιοσύνης είναι πολυπαραγοντικό και οι όποιες καθυστερήσεις στην απονομή της δεν οφείλονται μόνο στον τρόπο λειτουργίας της. Η ποιότητα του κράτους δικαίου δεν εξαρτάται μόνο από την Δικαιοσύνη.
Το αβασάνιστο συμπέρασμα, που θέλει να επιρρίπτονται οι ευθύνες στους δικαστές για τα δεινά της χώρας ή του επιχειρείν, παραβλέπει ότι και η κατάσταση στις άλλες δύο λειτουργίες, την νομοθετική και την εκτελεστική, απέχει πόρρω από τα να χαρακτηριστεί ιδανική.
Καμία λειτουργία δεν είναι απομονωμένη από τις άλλες. Καμία δικαστική εξουσία, όσο αποτελεσματική και αν θέλει να είναι δεν μπορεί να το πετύχει όταν υπάρχει κακοδιοίκηση, πολυνομία ή άρνηση συμμόρφωσης της κεντρικής διοίκησης με τις αποφάσεις των δικαστηρίων.
Άρα για την επίτευξη της κοινωνικής ευημερίας και την εμπέδωση του κράτους δικαίου, που αποτελεί κοινό τους σκοπό, απαιτείται συνεργασία και συντονισμός των τριών εξουσιών.
Η Δικαιοσύνη αποτελεί βασικό πυλώνα του συστήματος δημόσιας διακυβέρνησης, και ως τέτοιος ο εκσυγχρονισμός της αποτελεί παράγοντα επιβίωσης του έθνους».
Είναι πλέον αναγκαιότητα «να καταβάλλουμε μια οργανωμένη και συνειδητή προσπάθεια ν’ αλλάξουμε νοοτροπία ...
και να γίνουμε ένα σύγχρονο ευρωπαϊκό κράτος», τόνισε ο πρώην υπηρεσιακός Πρωθυπουργός και πρώην πρόεδρος του Συμβουλίου της Επικρατείας Παναγιώτης Πικραμμένος κατά την τελετή αναγόρευσής του ως επιτίμου διδάκτορα του Τμήματος Δημόσιας Διοίκησης της Σχολής Επιστημών Οικονομίας και Δημόσιας Διοίκησης του Παντείου Πανεπιστημίου Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών.Παράλληλα, ο κ. Πικραμμένος αναφέρθηκε στο έργο και την συνεισφορά στα Ελληνικά δρώμενα τόσο του Συμβουλίου της Επικρατείας, όσο και των άλλων Διοικητικών Δικαστηρίων (Εφετεία και Πρωτοδικεία), ενώ καυτηρίασε έντονα την τακτική των Κυβερνήσεων που ρίχνουν τα βάρη του πελατειακού κράτους στη Δικαιοσύνη.
Μάλιστα, δεν παρέλειψε να επισημάνει ότι «θύμα του πελατειακού κράτους είναι και η Δικαιοσύνη».
Ειδικότερα, το Πάντειο Πανεπιστήμιο σε ειδική τελετή σήμερα το απόγευμα αναγόρευσε τον κ. Πικραμμένο σε επίτιμο διδάκτορα.
Κατά την τελετή, το εγκώμιο (Laudatio) του τιμωμένου πρώην υπηρεσιακού Πρωθυπουργού έγινε από την αναπληρώτρια καθηγήτρια του Τμήματος Δημόσιας Διοίκησης και πάρεδρο του Συμβουλίου της Επικρατείας Σταυρούλα Κτιστάκη.
Στην συνέχεια, αναγνώστηκε το σχετικό ψήφισμα της συνέλευσης του Τμήματος Δημόσιας Διοίκησης για την αναγόρευση του κ. Πικραμμένου, από τον πρόεδρο του εν λόγω Τμήματος, αναπληρωτή καθηγητή Βασίλη Κέφη.
Ο πρύτανης του Παντείου καθηγητής Γρηγόριος Τσάλτας αναγόρευσε και παρέδωσε το διδακτορικό δίπλωμα στον πρώην υπηρεσιακό Πρωθυπουργό, ενώ ακολούθησε η περιένδυση του τιμωμένου με την τήβεννο και το επιτηβέννιο του Πανεπιστημιακού Ιδρύματος από κοσμήτορα της Σχολής καθηγητή Αναστάσιο Τασόπουλο και την αντιπρύτανη, καθηγήτρια Ισμήνη Κριάρη.
Η τελετή ολοκληρώθηκε με την ομιλία του κ. Πικραμμένου, με θέμα: «Ο ρόλος της Δικαιοσύνης στη σύγχρονη Ελληνική κοινωνία».
Αρχικά ο κ. Πικραμμένος, έκανε μια μακροσκελή αναφορά στην διαδρομή της χώρας μας από την ένταξή της από τον αείμνηστο Κωνσταντίνο Καραμανλή (28 Μαΐου 1979) στην Ευρωπαϊκή Ένωση (τότε Ευρωπαϊκή Οικονομική Κοινότητα), μέχρι της ημέρες μας, όπου η οικονομική κρίση από το 2010 και μετά μαστίζει τους πολίτες.
Στην συνέχεια επισήμανε χαρακτηριστικά ότι μετά την προσχώρηση της χώρας μας στην ΕΟΚ, «ελάχιστοι είχαν συνειδητοποιήσει, ότι παραχωρούσαμε ένα μεγάλο μέρος της εθνικής μας κυριαρχίας και ακόμη λιγότεροι, ότι εκχωρούσαμε ένα σημαντικό κομμάτι της οργάνωσης και των θεσμών μας» και προσέθεσε:
«Ίσως επειδή δεν μπορούσαμε να φανταστούμε ή δεν θέλαμε να δούμε τις συνέπειες αυτού του εγχειρήματος και προτιμούσαμε να επικεντρωθούμε στα οικονομικά ή γεωπολιτικά μόνο ωφελήματα που θα αποκομίζαμε από την ένταξη. Η επιλογή μας όμως αυτή, η επιλογή, δηλαδή, να ενταχθούμε σε μια οικονομική και πολιτική ένωση οργανωμένη κατά το δυτικό (προτεσταντικό – καθολικό) πρότυπο και με βάση πάντα την περί ελευθερίας και ελεύθερης οικονομίας αντίληψη, συνεπάγεται μια σειρά από πρακτικές συνέπειες:
Μας υποχρεώνει να οργανώσουμε ένα σύγχρονο δημοκρατικό και φιλελεύθερο κράτος με αποτελεσματικούς θεσμούς και δομές και ν’ αφήσουμε κατά μέρος κάποιες συνήθειες που εδράζονται κυρίως στη σχέση μας με την Ανατολή. Είναι μια βαθιά υπαρξιακή επιλογή που προφανώς δεν έχει μόνο οικονομικούς αλλά πρωτίστως πολιτισμικούς και ιστορικούς όρους.
Η ανάγκη αυτή, που δεν ήταν τόσο ορατή κατά τα πρώτα χρόνια μετά την ένταξή μας, έχει πλέον καταστεί απολύτως σαφής και επιτακτική ενόψει της κρίσης και της προσφυγής της Ελλάδας στο δανεισμό από τους Ευρωπαίους εταίρους μας και το ΔΝΤ. Η χώρα μας εξωθείται να κάνει πράγματα, τα οποία χρόνια τώρα θα έπρεπε να είχε κάνει μόνη της».
Κλείνοντας το κεφάλαιο αυτό περί Ευρωπαϊκής πορείας της χώρας μας, ο κ. Πικραμμένος, επισήμανε: «Αν θεωρήσουμε ότι οι Έλληνες έχουμε πάρει οριστικά την απόφαση να παραμείνουμε στην Ευρωπαϊκή Ένωση και να συμπορευθούμε με τους υπόλοιπους λαούς της Ευρώπης, έχουμε την υποχρέωση να εντείνουμε τις προσπάθειές μας για να χτίσουμε ένα σύγχρονο, ορθολογικά οργανωμένο κράτος κι ένα υγιές πολιτικό σύστημα που δεν θα βασίζεται στις πελατειακές σχέσεις, να καταπολεμήσουμε τη διαφθορά σε όλες της τις εκφάνσεις και να δημιουργήσουμε μια νέα κοινωνία που θα επιδιώκει την επίτευξη συλλογικών σκοπών και δεν θα αναλώνεται στην εξυπηρέτηση ιδιωτικών συμφερόντων, όπως είναι συνηθισμένη. Μ’ άλλα λόγια πρέπει να καταβάλλουμε μια οργανωμένη και συνειδητή προσπάθεια ν’ αλλάξουμε νοοτροπία και να γίνουμε ένα σύγχρονο ευρωπαϊκό κράτος».
Ακόμη, ο πρώην υπηρεσιακός Πρωθυπουργός, τόνισε: «Μία ταχεία, αποτελεσματική και θαρραλέα απονομή δικαστικής προστασίας αναιρεί εν πολλοίς τη χρησιμότητα του πολιτικού πάτρωνα. Εάν ο πολίτης και η επιχείρηση βρίσκουν γρήγορα και επιτυχώς το δίκιο τους στις δικαστικές αίθουσες, το «διευκολυντικό» και το «χαριστικό» ρουσφέτι –σε επίπεδο κυβέρνησης ή διοίκησης- χάνουν την αξία τους. Καθίστανται αντιστοίχως άχρηστα και δικαστικά ανατρέψιμα στο όνομα της ισονομίας.
Η διαχρονική λοιπόν άμυνα του πελατειακού συστήματος απέναντι στη Δικαιοσύνη συνίσταται αφενός, στην αποστέρηση της τελευταίας από τους αναγκαίους πόρους που θα της επέτρεπαν να λειτουργήσει πιο αποτελεσματικά, αφετέρου στην ανοχή των δυσλειτουργιών που θα έπρεπε να της καταλογίζονται με μεγαλύτερη αυστηρότητα.
Η αδιαφορία της Πολιτείας έναντι της δικαστικής λειτουργίας οδηγεί τελικά σε υπονόμευση του έργου της. Χάριν δε των αγκυλώσεων του ελληνικού μοντέλου νομής της δημόσιας εξουσίας λαμβάνει τη μέγιστη τιμή της στην περίπτωση της Διοικητικής Δικαιοσύνης. Και αυτό δεν είναι τυχαίο. Τα Διοικητικά Δικαστήρια είναι ο άμεσος κριτής και ο φυσικός εχθρός των αυθαιρεσιών της Πολιτείας, πολύ περισσότερο από την πολιτική και την Ποινική Δικαιοσύνη».
Κλείνοντας την ομιλία του ο κ. Πικραμμένος επισήμανε: «Μπορεί η Δικαιοσύνη τελικά να τραβήξει από μόνη της το κάρο από τη λάσπη; Η απάντηση φοβούμαι πως είναι όχι, ή πάντως όχι μόνη. Κι αυτό διότι όσο αποτελεσματική, ποιοτική και γρήγορη κι αν προσπαθήσουμε να κάνουμε την απονομή Δικαιοσύνης στη χώρα μας, αυτό δεν θα καταφέρει να αποφέρει τα αναμενόμενα αποτελέσματα εν κενώ. Χωρίς δηλαδή να έχει επιτευχθεί ο αναγκαίος και αντίστοιχος εκσυγχρονισμός και των δύο άλλων λειτουργιών, της νομοθετικής και της εκτελεστικής.
Αυτό που μας δίδαξε εν τέλει η κρίση, είναι ότι το ζήτημα της Δικαιοσύνης είναι πολυπαραγοντικό και οι όποιες καθυστερήσεις στην απονομή της δεν οφείλονται μόνο στον τρόπο λειτουργίας της. Η ποιότητα του κράτους δικαίου δεν εξαρτάται μόνο από την Δικαιοσύνη.
Το αβασάνιστο συμπέρασμα, που θέλει να επιρρίπτονται οι ευθύνες στους δικαστές για τα δεινά της χώρας ή του επιχειρείν, παραβλέπει ότι και η κατάσταση στις άλλες δύο λειτουργίες, την νομοθετική και την εκτελεστική, απέχει πόρρω από τα να χαρακτηριστεί ιδανική.
Καμία λειτουργία δεν είναι απομονωμένη από τις άλλες. Καμία δικαστική εξουσία, όσο αποτελεσματική και αν θέλει να είναι δεν μπορεί να το πετύχει όταν υπάρχει κακοδιοίκηση, πολυνομία ή άρνηση συμμόρφωσης της κεντρικής διοίκησης με τις αποφάσεις των δικαστηρίων.
Άρα για την επίτευξη της κοινωνικής ευημερίας και την εμπέδωση του κράτους δικαίου, που αποτελεί κοινό τους σκοπό, απαιτείται συνεργασία και συντονισμός των τριών εξουσιών.
Η Δικαιοσύνη αποτελεί βασικό πυλώνα του συστήματος δημόσιας διακυβέρνησης, και ως τέτοιος ο εκσυγχρονισμός της αποτελεί παράγοντα επιβίωσης του έθνους».
